ΕΦΗΜΕΡΑ: Καραντίνα

Βρισκόμαστε λίγες μέρες πριν τα Χριστούγεννα του 2020. Η Ευρώπη είναι παραδομένη στο δεύτερο κύμα της πανδημίας που ξεκίνησε σχεδόν με την έναρξη του έτους. Καραντίνα τον Μάρτιο. Καραντίνα και τώρα – lock down, απαγορευτικό κυκλοφορίας ανθρώπων, περιορισμοί στις συναθροίσεις, στις δραστηριότητες, κλειστά σχολεία, πανεπιστήμια, εμπόριο. Πρωτοφανείς καταστάσεις για τους περισσότερους από εμάς. Σίγουρα όμως όχι για την ανθρωπότητα. Πολλές φορές στο παρελθόν είχαμε πανδημίες, με ανάλογους περιορισμούς. Αντιγράφω από τη Wikipedia ότι η λέξη καραντίναπροέρχεται από την ενετική παραλλαγή της φράσης “quaranta giorni”, δηλαδή 40 μέρες – τόσες ήταν οι μέρες υποχρεωτικής απομόνωσης των πληρωμάτων των πλοίων κατά την περίοδο της επιδημίας της Μαύρης Πανώλης (1348 – 1353).

Ευτυχώς έχουμε κάνει πολλά βήματα από τότε. Η επιστημονική κοινότητα μπόρεσε πολύ σύντομα να κατασκευάσει περισσότερα από ένα εμβόλια, τα οποία έχουμε βάσιμες ενδείξεις ότι είναι αποτελεσματικά και ασφαλή. Μένει να φανεί στην πράξη, βέβαια… Παραμένει ωστόσο τεράστιο επιστημονικό επίτευγμα το γεγονός ότι μέσα σε 12 μήνες περίπου, καταφέραμε να βρούμε μέσα αντιμετώπισης. Για να γίνει αυτό, κινητοποιήθηκαν όλοι: επιστήμονες, φορείς, εθελοντές, ενώ το χρήμα έρευσε αφειδώς.

Τι ζητήθηκε από τους πολίτες ; Να μείνουν στο σπίτι τους, να περιορίσουν τις μετακινήσεις στις απολύτως απαραίτητες, να φορούν μάσκα, να τηρούν στοιχειώδη μέτρα υγιεινής και αποστασιοποίησης – να δείξουν με άλλα λόγια μια υπεύθυνη στάση και συμπεριφορά, αφού πρώτα ενημερώθηκαν και τους εξηγήθηκε η λογική και η αναγκαιότητα πίσω από όλα αυτά τα μέτρα. Μας ζητήθηκε να αυτο-περιορίσουμε τις ελευθερίες μας για χάρη του προσωπικού, αλλά και κοινωνικού καλού. Το κάναμε ; Και ναι, και όχι. Στην αρχή, η συμμόρφωση (ξέρω ότι σε πολλούς αυτή η λέξη προκαλεί απέχθεια και πολύ αρνητικά αντανακλαστικά, αλλά αυτό είναι θέμα για επόμενο σημείωμα) ήταν πολύ μεγάλη. Σιγά σιγά, έπεφταν τα ποσοστά όσων προθύμως ακολουθούσαν τις οδηγίες. Είτε αδιαφορούσαν, είτε τα εφάρμοζαν πλημμελώς, είτε η κόπωση τους έκανε σκεπτικούς και αρνητικούς.

Πρακτικά, αυτό που έγινε είναι ότι ο καθένας μας αναγκάστηκε να περάσει χρόνο με τον εαυτό του και μπει σε ένα πρόγραμμα καθημερινής πειθαρχίας. Για πολλούς, αυτό ήταν εντελώς πρωτόγνωρο, άρα πολύ δύσκολο να εφαρμοστεί ακόμη κι αν είχαν όλη την καλή διάθεση να το κάνουν. “Το μεν πνεύμα πρόθυμο, η δε σάρξ ασθενής”. Η καραντίνα μας έφερε αντιμέτωπους με τον εαυτό μας. Πολλοί από εμάς δεν έμειναν καθόλου ικανοποιημένοι από αυτό που αντίκρισαν στον καθρέφτη τους. Όπως όταν αφαιρεί το make up μια γυναίκα κι αποκαλύπτει το πραγματικό της πρόσωπο, έτσι και εμείς αφού μας αφαίρεσαν τα καταναλωτικά φτιασίδια με τα οποία φορτώνουμε ψυχή, σώμα και νου, είδαμε την πραγματικότητα. Και δεν μας άρεσε. Ήταν μια γυμνή ύπαρξη. Χωρίς σκοπό και περιεχόμενο. Χωρίς σημεία αναφοράς. Χωρίς απαντήσεις και δυστυχώς χωρίς ερωτήματα. Ζούσαμε έτοιμα, εύκολα. Όταν χάσαμε τον καταναλωτικό βραχίονα, ήταν σαν να χάσαμε το ένα μας χέρι. Γυμνοί, μισοί, καλούμαστε να αντιμετωπίσουμε την πανδημία, την απομόνωση, το ορατό φάσμα του Θανάτου. Ο μέχρι τώρα τρόπος ζωής μας απέτυχε να μας προετοιμάσει για όσα ζούμε. Σαν τον πιλότο που έχει εκπαιδευτεί να πιλοτάρει το αεροσκάφος μόνο όταν έχει καλό καιρό. Και τι θα γίνει στην καταιγίδα, που ανυπερθέτως κάποια στιγμή θα ξεσπάσει ;