‘Εάν ο άνθρωπος ταπεινωθεί έστω και ακούσια, τότε η Χάρις του Θεού είναι υποχρεωμένη να έρθει και να σκηνώσει μέσα του’
Αγ. Παΐσιος ο Αγιορείτης
Η Κατερίνα Βρανά δεν είναι μια τυχαία περίπτωση. Είναι μια stand-up κωμικός που έχει καταφέρει δυο σπουδαία επιτεύγματα. Το πρώτο είναι η επιτυχία της σ᾽έναν κατεξοχήν ανδροκρατούμενο χώρο και το δεύτερο ότι κατόρθωσε να γίνει γνωστή σε όλον τον κόσμο κάνοντας stand-up στα Αγγλικά, δηλαδή σε μια γλώσσα που δεν είναι η μητρική της. Το τελευταίο είναι ειλικρινά αξιοθαύμαστο, εάν αναλογιστεί κανείς την ετοιμότητα λόγου που η τέχνη αυτή απαιτεί αλλά και τις λεπτές αποχρώσεις και υπονοήσεις της γλώσσας που πρέπει να γνωρίζει και να χειρίζεται με άνεση ο κωμικός προκειμένου να εκμαιεύσει το αστείο και να προκαλέσει το γέλιο στους θεατές. Το 2017 η ζωή της Κατερίνας ανατράπηκε πλήρως. Ενώ βρισκόταν σε μια διαρκώς ανοδική πορεία προσεγγίζοντας με ‘βεβαιότητα’ την κορυφή, έπαθε διάτρηση εντέρου και σηψαιμία κατά τη διάρκεια μιας περιοδείας της στην Μαλαισία. Χρειάστηκε να χειρουργηθεί, να μείνει διασωληνωμένη για αρκετές μέρες στην εντατική και όταν βγήκε από το νοσοκομείο δεν μπορούσε να μιλήσει, να περπατήσει και να δει καλά. Έκτοτε, όπως περιγράφει η ίδια, ακολουθεί ένα εντατικό πρόγραμμα αποκατάστασης και βελτιώνεται συνεχώς, αργά αλλά σταθερά.
Αυτό που είναι εντυπωσιακό σ’αυτήν την ανθρώπινη ιστορία είναι ο τρόπος που η Κατερίνα φαίνεται να διαχειρίζεται αυτήν την δραματική αλλαγή στη ζωή της. Καταρχάς επέστρεψε στην σκηνή και κάνει ξανά αυτό που λατρεύει: stand-up. Δεν πτοείται από το γεγονός ότι πλέον δεν μπορεί να σταθεί όρθια και είναι καθισμένη σε αναπηρικό αμαξίδιο, ούτε από το γεγονός ότι η ομιλία της δεν είναι τόσο γρήγορη και δεν ρέει το ίδιο αβίαστα με πριν. Το μυαλό και η ψυχή της είναι απλώς υπέροχα και ακτινοβολούν σε κάθε φράση που βγαίνει από το στόμα της αλλά και σε κάθε της χαμόγελο. Ακόμη εντυπωσιακότερο όμως είναι να παρακολουθήσει κανείς πως αντιμετωπίζει η ίδια τα όσα τραγικά συνέβησαν στην ζωή της. Είναι δύσκολο να φανταστεί κανείς μεγαλύτερη ανατροπή στη ζωή ενός ανθρώπου. Κι όμως στη στάση και το λόγο της δεν υπάρχει ίχνος μιζέριας, μεμψιμοιρίας, θυμού ή αγανάκτησης. Πολύ πιθανόν να έχει ήδη βιώσει ή να βιώνει ακόμη όλα αυτά τα συναισθήματα στην προσωπική της περιπέτεια. Αυτό που ‘βγαίνει’ όμως στη σκηνή και αποτελεί αστείρευτη έμπνευση και δύναμη για όλους όσους αντιμετωπίζουν μικρότερες ή μεγαλύτερες δυσκολίες είναι μια εντελώς υγιής, η μόνη ίσως, στάση: διακωμώδισε το κακό και πάλεψε να ανακαλύψεις τις θετικές συνέπειες που μπορεί αυτό να έχει.
Υπάρχουν όμως θετικές συνέπειες από τα ατυχήματα, τις δυστυχίες, τις αποτυχίες, τις πτώσεις, μικρές ή μεγάλες, υποκειμενικές ή αντικειμενικές, που συμβαίνουν στις ζωές μας; Ίσως και να υπάρχουν. Το πρώτο ενδεχομένως είναι το ότι μάς κάνουν να συνειδητοποιήσουμε τί είναι αληθινά σημαντικό. Δεν είναι σπάνιες οι φορές που αφήνουμε το ‘ποτάμι’ της ζωής, της καθημερινότητας, των φιλοδοξιών, των δεδομένων και στόχων που άλλοι έχουν θέσει για εμάς να μάς παρασύρουν σε μια ξέφρενη πορεία χωρίς παύσεις, χωρίς χρόνο για περισυλλογή, χωρίς την ευκαιρία να αναλογιστούμε τί μπορεί να κάνει εμάς, κι όχι τους άλλους, πραγματικά ευτυχισμένους. Υπάρχει όμως μια ακόμη συνέπεια, ίσως βαθύτερη και ουσιαστικότερη, που μπορεί να καταπραΰνει την ψυχή: η ταπείνωση. Η ταπείνωση κι η συντριβή δεν είναι κατ’ ανάγκη και πάντα κάτι κακό. Η ‘επιτυχία’ συχνά δεν μάς αφήνει να δούμε την αλήθεια. Να καταλάβουμε δηλαδή πόσο εύθραυστοι είμαστε και ότι δυστυχώς ή ευτυχώς δεν είναι όλα στο χέρι μας να τα ελέγξουμε και να τα καθοδηγήσουμε. Όταν πάψει πια ο εαυτός μας να αποτελεί το κέντρο του κόσμου μας και τα μάτια μας επιτέλους ανοίξουν, τότε μπορούμε να ανακαλύψουμε μέσα μας και γύρω μας τόση ‘κρυμμένη’ ομορφιά και καλοσύνη, που έχουν την δύναμη να μάς κάνουν να σταθούμε πάλι στα πόδια μας και να μετασχηματίσουν με έναν ανεπανάληπτο τρόπο τις ζωές, τις δικές μας και των άλλων. Η δυστυχία έχει την δύναμη να μάς μεταμορφώσει σε καλύτερους ανθρώπους… Στην περίπτωση της Κατερίνας δεν ξέρω εάν η ανατροπή της ζωής της τήν έκανε καλύτερο άνθρωπο· αυτό το ξέρει μόνο η ίδια και οι δικοί της. Ένα όμως ξέρω με βεβαιότητα· ότι σίγουρα τήν έκανε πολύ πιο…αστεία από πριν!
Παρακάτω ακούστε το ‘Blackbird’ από το ‘White Album’ των Beatles και το μακρινό 1968. ‘Blackbird singing in the dead of night, take these broken wings and learn to fly…’
The Web Sphinx 